Bestuurstafel veiligheid ggz-medewerkers
Bestuurders hebben een belangrijke rol om onderwerpen als veiligheid en werkdruk bespreekbaar te maken in de teams. Vanuit hun voorbeeldrol en het feit dat medewerkers zich dan gesteund en gehoord voelen. Dit was een van de conclusies uit de bijeenkomst veiligheid ggz-medewerkers die op 5 oktober 2017 werd georganiseerd door sociale partners in de ggz.
Gevoel van onveiligheid
De bestuurstafel werd bezocht door bestuurders en zorgdirecteuren van circa 15 instellingen uit de ggz. De bijeenkomst startte met een indrukwekkende korte film waarin professionals anoniem vertelden over hun persoonlijke ervaringen met agressie, hun gevoel van onveiligheid en de dilemma’s die ze tijdens het werk ervaren. Wat genoemd werd is het verschil in veiligheid per sector: in de productiesector bijvoorbeeld staat veiligheid in fabrieken hoog in het vaandel en bij iedereen op het netvlies. In de ggz-sector wordt een gevoel van onveiligheid of onveilige situaties echter regelmatig afgedaan met een ‘ach, dat hoort erbij’. Medewerkers in de ggz zijn geneigd de kwaliteit van zorg en voor de patiënt hoger te prioriteren dan zichzelf en hun eigen veiligheid. Alle aanwezigen beaamden dat ze zich dagelijks zorgen maakten over de veiligheid van hun medewerkers.
Gehoord en gesteund voelen
De oplossing ligt niet in het ontwikkelen van nog meer veiligheidsbeleid, protocollen of instrumenten. Gedurende vijf jaar is, ondersteund door het Ministerie van VWS, de campagne ‘Duidelijk over agressie’ gevoerd in de zorg en jeugdzorg. Deze campagne heeft het gevoel van onveiligheid onder medewerkers in de zorg echter niet weggenomen. Hoewel steeds vaker wordt onderkend dat agressie tegen medewerkers onacceptabel is, voelen professionals in de ggz zich niet altijd gehoord en gesteund door de organisatie en melden daardoor lang niet alle incidenten. En in teamoverleggen is vaak geen tijd voor het bespreken van veiligheidsdilemma’s op de werkvloer.
De aanpak organisatieklimaat
Anouk ten Arve van Stichting IZZ presenteerde de effectief bewezen methode om het organisatieklimaat te veranderen. In een cyclus van drie stappen die, ongeacht het onderwerp, continu herhaald kunnen worden: de ‘Aanpak Organisatieklimaat’.
De implementatie van de Aanpak Organisatieklimaat in onder andere de gehandicaptenzorg en bij Pro Persona leert dat de rol van de bestuurder in dit proces cruciaal is. De bestuurder heeft door zijn/haar hiërarchische functie een voorbeeldrol voor de medewerker. Dus als de bestuurder deelneemt, dan zal de medewerker dit automatisch ook (eerder) doen. En medewerkers voelen zich gehoord door deze rol van de bestuurder. In deze verhalen van de praktijk kwam duidelijk naar voren dat een bestuurder een sleutelrol heeft in het doorbreken van het gevoel van onveiligheid.
Ervaringen met de aanpak organisatieklimaat bij Pro Persona
Directeur P&O Roely Molendijk lichtte toe wat de pilot aanpak organisatieklimaat in hun organisatie heeft betekend en hoe ze hier nu mee verder gaan. De aanpak maakt onderdeel uit van een breder beleid over gezond en veilig werken bij Pro Persona. Zij gaf daarbij aan dat de meerwaarde van de Aanpak Organisatieklimaat van IZZ onder andere in de ondersteuning van de projectleider(s) van de organisatie zelf en de coachingsessies van de teamleiders. Het kost energie om de cyclus levend te houden en IZZ kan de eerste zet geven om de bal aan het rollen te krijgen. Zij gaf ook aan dat voorbeeldgedrag vanuit het bestuur goed werkt en van belang is in deze methodiek. Het gesprek in de teams ervoor heeft gezorgd dat zaken zijn verbeterd en andere verbeterpunten naar voren zijn gekomen.
Stimulering aanpak organisatieklimaat
De bestuurstafel is een initiatief van O&O-fonds GGZ, een samenwerking van werkgevers en werknemers in de geestelijke gezondheidszorg. Het O&O-fonds GGZ wil de aanpak organisatieklimaat en het gesprek over veiligheidsdilemma’s in de sector stimuleren. Om zo de goede zorg voor de cliënt, vergroting van het werkplezier en mogelijk verlaging van het langdurig ziekteverzuim te realiseren. Daartoe een stimulering om de eerste 10 aanmeldingen financieel te ondersteunen zie het aanbod hieronder. Tijdens de bijeenkomst hebben 8 organisaties zich hier al voor aangemeld.
Aanbod O&O-fonds GGZ
Aanbod
- O&O-fonds GGZ biedt aan om de kosten van de onderdelen ‘training teamcoaches’ en ‘online-peiling’ van de Aanpak Organisatieklimaat van IZZ te vergoeden voor in ieder geval tien ggz-instellingen die gebruik willen maken van deze aanpak. Na intakegesprekken met IZZ volgt duidelijkheid welke organisaties daarvan gebruik kunnen maken.
- IZZ begeleidt het proces van de aanpak in de organisatie en faciliteert daarbij dat de methodiek passend gemaakt wordt in de eigen organisatie.
Verwachtingen bij deelname
- Van de deelnemende organisatie worden tijd en inzet gevraagd van medewerkers én de bestuurder van de organisatie.
- Deelnemende organisaties worden uitgenodigd om hun ervaringen met de aanpak met andere deelnemers en de branche te delen.
Aanmelden
Bij interesse kunt u uw organisatie aanmelden voor deelname. Stuur daarvoor een mail met contactgegevens naar info@oofggz.nl. Deelname is onder andere afhankelijk van het aantal beschikbaar plaatsen en uitkomsten van het intakegesprek. Aanmelding garandeert u dus nog geen deelname. Met vragen kunt u ook terecht bij 070 – 376 54 15 of 06 – 55 17 40 26 (Man Kuen van Steensel, secretaris O&O-fonds GGZ).